در دهه ی 80، این بناهای بزرگ و خیره کننده میلیون ها علاقه مند را به خود جذب می کرد، اما پس از فروپاشی یوگسلاوی در اوایل دهه 90 میلادی، این آثار به طور کامل فراموش شدند.
اخیرا Jan Kempenaers با سفر به سرزمین یوگسلاوی سابق (کشورهای کنونی: کرواسی، صربستان، اسلونی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه، کوزوو و مونته نگرو) و با کمک نقشه ی یادبودها متعلق به 1975، تصاویر جذابی از این بناها ثبت و ارایه کرده است.
این بنای بزرگ که به یقین توانسته مقصود آفریننده ی آن، که همانا نمایش قدرت و بزرگی است، را به ما برساند، Spomenik revolucije نام دارد. این اثر توسط Dušan D?amonja در روستای Podgari? واقع در کرواسی و به یاد «جنگ جهانی دوم» در 1967 ساخته شد.
طی جنگ جهانی دوم، بیمارستان نظامی مرکزی پارتیزان های یوگسلاو در Petrova Gora واقع بود. این بیمارستان شامل شبکه ای از اتاق های زیرزمینی و کابین های پراکنده در سراسر رشته کوه آن منطقه می شد. بیمارستان هیچ گاه توسط نیروهای نظامی متعلق به محور (آلمان، ایتالیا و …) کشف نشد و تا انتهای جنگ، یعنی 1945، مورد استفاده قرار گرفت.
اثر یادبودی که در بالا مشاهده می کنید، بنایی بی پنجره و مواج از پولاد پادزنگ است که از قرار معلوم در محل همان بیمارستان نظامی ساخته شده است.
Kocmaj کوهی 626 متری است که در جنوب بلگراد، پایتخت صربستان کنونی، واقع شده است. این کوه بلندترین نقطه در تمام منطقه بلگراد است که اکنون به منطقه ای مناسب برای تفریح و تفرج بدل شده است.
بر نوک کوه اثری یادبود به یاد «گروهان پارتیزان Kocmaj» در جنگ جهانی دوم، بنا شده است.
Tjentište روستایی واقع در ناحیه ی جنوب غربی کشور بوسنی و هرزگوین فعلی است. این محل شاهد جنگی بود که یک طرف آن نیروهای آلمان، ایتالیا و گروه جدایی طلب و فاشیست Ustaše بودند و طرف دیگر آن پارتیزان های یوگسلاو قرار داشتند. هدف «عملیات Schwarz» در تابستان 1943 پاکسازی ساحل «دریای آریاتیک» از پارتیزان ها بود.
اما در حالی که نیروهای تحت رهبری آلمان تقریبا 6 برابر پارتیزان ها بودند، این عملیات نهایتا منجر به توقف تهاجم آلمان ها شد. یوسیپ تیتو نیز در بین نیروهای پارتیزان حضور داشت. می توانید در تصویر زیر او را در کنار Ivan Riber، سیاستمدار یوگسلاو، مشاهده کنید.
در این محل، بنایی برای گرامیداشت یاد 7543 پارتیزان کشته شده ساخته شده است.
این ناحیه در سال 1942 شاهد درگیری نیروهای مهاجم به رهبری آلمان علیه پارتیزان های یوگسلاو بود. در این درگیری، 3 هزار پارتیزان با کمک داوطلبان محلی در حالی که در مقابل خود 39 هزار نیروی مهاجم را می دیدند، سرسختانه مبارزه کردند اما به شدت متحمل خسارت شدند. در نتیجه ی این درگیری، پارتیزان ها در حالی که به شکل قهرمانانه ای تعداد 7 هزار نفر از نیروهای مهاجم را نابود کرده بودند، 1700 نفر از نیروهای خود را از دست دادند. پس از درگیری نیز نیروهای تحت رهبری آلمان هزاران نفر از ساکنان Kozara را به اردوگاه های مرگ فرستادند – البته 2 ماه بعد نیروهای پارتیزان با همراهی یوسیپ تیتو با حرکت به سمت مناطق شرقی و غربی بوسنی، نواحی از دست رفته را بازپس گرفتند. بنای یادبودی که در تصویر مشاهده می کنید به همین منظور در Kozara ساخته شده است.
«پارک یادبود Bubanj» مجموعه ای در صربستان است که برای گرامیداشت یاد بیش از 10 هزار نفر ساخته شده که در اینجا توسط جوخه های اعدام آلمان نازی کشته شدند. این بنا در سال های اخیر گسترش داده شد.
Kadinja?a نام روستایی در غرب صربستان کنونی است. بنایی که در تصویر بالا می بینید به یاد اتفاقات آخرین روزهای سال 1941 ساخته شده است؛ زمانی که اعضای «گروهان پارتیزان U?ice» شجاعانه در برابر دشمن استقامت کرده تا در نهایت کشته می شوند.
این هم تصویری دیگر در همین ارتباط است که متاسفانه نتوانستیم اطلاعات کافی درباره ی آن بیابیم. اما حداقل می توانیم از تماشای چنین سازه ای لذت ببریم!
بهرحال، این بنا در شهری به نام Nikši? در مونته نگرو قرار دارد. شهر تحت تاثیر جنگ های جهانی بوده به صورتی که طی جنگ، رشد و توسعه متوقف می گردد، اما در 1944 از دست آلمان ها آزاد می شود.
1doost.com